Guru yoga, geloofsvrijheid, rechten van vrouwen en compassie…

Het is lang geleden dat ik een stukje geschreven heb dat niet veel meer is dan een verzameling interessante links met mijn gedachten er over erbij. Wie me volgt op twitter of facebook zal veel bekends tegen komen, overigens. Het is wel allemaal in het Engels.

Guru yoga is voor de meeste westerlingen nogal een lastig aspect van het Tibetaans Boeddhisme om in mee te gaan. Hier is een uitleg van Guru yoga (ENG) die zich met elke andere uitleg die ik tegen ben gekomen kan meten. Maar wie door klikt zal zich vermoedelijk af vragen: waar ben ik nou weer terecht gekomen?

Een gedeelte van het probleem is dat hoeveel zinnigs, wijs en inspirerends je ook kunt horen van een Tibetaanse lama, soms zeggen ze ook dingen waar je moeite mee hebt. Dit is gedeeltelijk een cultureel punt en gedeeltelijk heeft het met verwachtingen te maken.

Guru yoga is zo centraal in de Tibetaanse cultuur dat sommige leraren letterlijk bewierookt worden. De idee is dat je de Dharma (de Boeddhistische leer en praktijk) eer bewijst, niet de persoon. In de praktijk is het toch psychologisch lastig om het met een leraar oneens te zijn, zeker als die leraar je persoonlijke leraar is.

Jetsunma benadrukt in haar artikel over dit onderwerp duidelijk dat het gaat om aanbidding (alleen het woord al) van ALLE Bodhisattvas en Boeddhas – niet alleen leraar die je voor je neus hebt. Zeker, heel logisch, maar best wel lastig. Het is veel makkelijker om toewijding te voelen voor een leraar of lerares vanwege haar liefde, wijsheid, compassie en charisma. Voor theosofen zich er makkelijk af maken en dit hele idee veroordelen, zouden ze het materiaal moeten nalezen dat ik op mijn Esoteric Studies Guide verzameld heb over chelaschap. Zie ook in het Nederlands Blavatsky over Chela’s en de andere artikelen die ik verzameld heb over occultisme in theosofische zin. Wat ze daar beschrijft is niets anders dan guru yoga.

Geshela Sonam Gyaltsen herhaalt het verhaal van Atisha die naar Indonesië gaat keer op keer. Waarom? Atisha ging naar Indonesie om bodhicitta te leren van Dharmarakshita. Atisha was deze leraar zeer toegewijd, ondanks het feit dat ze het fundamenteel oneens waren over de uiteindelijke realisatie van leegte. Aangezien leegte en bodhicitta de twee vleugels zijn van het pad naar het uiteindelijke Boeddhaschap is het nogal een fundamenteel punt. Zie ook wat ik eerder schreef over toevlucht nemen (ENG).

Mijn volgende link volgt hier logisch op: geloofsvrijheid (ENG). Ik maak me al zolang als ik online ben sterk voor vrijheid van denken. Niet voor niets vertegenwoordigt mijn site allerlei spirituele perspectieven. Daar staat tegenover dat ik genoeg van religie wetenschap weet om te te realiseren dat geloof maar een deel van religie is – in de meeste religies en spirituele tradities speelt geloof traditioneel helemaal niet zo’n belangrijke rol. Veel van het debat op mijn Jodendom Quiz (ENG) gaat hier over: hoe definieer je religie? Hoe definieer je een gemeenschap? Hoe ga je om met elkaar tegen sprekende definities over ‘erbij horen’? Recente ontwikkelingen in Israël illustreren dit punt.

Elizabeth Shakman Hurd maakt het punt dat veel religieuze gemeenschappen zichzelf traditioneel helemaal niet in termen van ‘geloof’ definiëren. Het Boeddhisme is een voorbeeld hiervan. Het is een van de redenen waarom de Boeddha zegt dat we niet in iets moeten geloven alleen omdat hij het gezegd heeft. Boeddhisme gaat traditioneel over de Sangha (de monniken en nonnen), studeren, geven aan de sangha door leken, rituelen die de sangha uit voert voor de leken etc. En ja, in zeldzame gevallen ging Boeddhisme ook over meditatie.

Natuurlijk is het een ander verhaal wat het Boeddhisme in het Westen aan het worden is. Wat Boeddhisme in het Westen wordt zal onder andere vorm krijgen vanuit de Westerse verwachting dat religie (geloof) gaat over wat je gelooft. Het hele theosofische project legt daar ook de nadruk op: wat je gelooft en of wat mensen geloven dat het Christendom is wel echt is wat Jezus bedoelde… Het is een heel moderne manier om er naar te kijken.

Waar leggen we de nadruk op? Hoe worden verhalen verteld? De Arabische Lente is essentieel voor vrouwenrechten (ENG). Terwijl Egypte zichzelf opnieuw uit vindt lopen vrouwen het risico rechten te verliezen omdat fundamentalistische moslims (een erg modern fenomeen overigens) ‘niet-westers’ willen zijn. Laten we hopen dat de vrouwen die naast hun broeders vochten voor veranderingen van het regime door gaan hun claim voor vrijheid te  bevechten.

Misschien is geloofsvrijheid wel minder essentieel dan compassie. Karen Armstrong (ENG) benadrukt dit zeker met haar ‘Charter voor Compassie’. De site (ENG) is vol met inspirerende verhalen.

Als laatste en totaal niet relevant: chronische zieken zijn geholpen door contact met anderen die met het zelfde worstelen (ENG).