Intelligentie en wijsheid: het verschil

Ik ben opgegroeid te midden van slimme mensen. Je weet wel – van die mensen die kunnen kiezen wat ze gaan doen met hun leven, omdat ze zo getalenteerd zijn. En ik kan je zeggen: sommige slimme mensen zijn wijs, sommige niet. Ik wil dit vandaag benadrukken omdat iemand op Facebook reageerde op een Bill Gates citaat:

Succes is een armzalige leraar: het verleid slimme mensen ertoe te denken dat ze niet kunnen verliezen.

Jiddu Krishnamurti had ook de neiging het woord intelligentie te gebruiken als synoniem voor wijsheid. Maar met overal intelligentie testen is er een meer voor de hand liggende definitie: intelligentie is dat wat intelligentie testen meten. Dat is natuurlijk een beetje cynisch. En er zijn tegenwoordig allerlei soorten intelligentie die gemeten worden. Zo is er emotionele intelligentie, talige intelligentie, intrapersoonlijke intelligentie enzovoorts. Over het algemeen denk ik dat het redelijk is iemand slim te noemen die op meerdere intelligentie schalen goed scoort. Maar dan nog: wijsheid is iets anders.

Ondanks de opkomst van het idee van verschillende soorten intelligentie denk ik dat onze cultuur mensen vooral beloont voor academische vaardigheden. Het type intelligentie dat gemeten wordt door het schrijven van essays en het maken van wiskunde proefwerken. En we zijn geneigd te denken dat dit soort intelligentie toch iets met wijsheid van doen moet hebben. Hoe meer we er over nadenken, hoe minder logisch dat klinkt – maar toch.

Net als met intelligentie zijn er allerlei soorten wijsheid. Er is de wijsheid van het maken van de juiste beslissingen. De wijsheid om onzin om ons heen te zien voor iedereen het ziet (zoals weten wanneer je aandelen moet verkopen, voor dat ze op de aandelenmarkt de helft van hun waarde zijn kwijt geraakt). En er is de wijsheid te weten dat hoe veel succes je ook kunt hebben, dat fouten nog steeds tot de mogelijkheden behoren. De wijsheid te weten hoe weinig complimenten betekenen als je eenmaal succesvol bent. De wijsheid van het kennen van je eigen beperkingen.

Ik zeg het jullie: dit type wijsheid kan voorkomen bij mensen die goede cijfers halen, maar als er een correlatie is, is het een zwakke. Met andere woorden: ik ken weinig mensen die al die vormen van wijsheid bezitten – en zoals ik al zei: ik ken veel getalenteerde mensen.

Ik hoop vaak dat als ik ooit beroemd wordt, ik nog steeds mensen om me heen zal hebben die me recht in mijn gezicht zeggen wat ik fout doe. Ik zal ze waarschijnlijk niet bedanken, maar ik weet dat ik het zal moeten horen. En ik hoop dat ik wijs genoeg ben om ze niet weg te sturen. Ik ben nu niet succesvol genoeg ben om te vergeten hoe makkelijk het is om fouten te maken en hoewel ik op meer succes hoop, hoop ik niet dat ik die les ooit vergeet.

Ik had een stukje gepland over religieuze psychologie of Zen (of een combinatie), maar dit rende uit mijn pen…

7 gedachten aan “Intelligentie en wijsheid: het verschil”

  1. Echte wijze mensen zul je ook niet zomaar op straat tegenkomen. Of misschien kom je ze wel tegen, maar herken je ze niet.

    Wijsheid heeft in zichzelf niets met succes te maken.

  2. Ik denk dat er gradaties van wijsheid zijn. Maar toch ook dat wijsheid op zijn minst leidt tot weten wat wanneer te doen – en daarbij hoort, lijkt me, dat je bereikt wat je wilt bereiken. Of wat je verwacht te bereiken. Of zo…?

  3. Ik denk niet dat er gradaties van wijsheid zijn, maar wel gradaties in wijs zijn of kontakt met wijsheid. En of dat wijs zijn ook met werkelijke wijsheid te maken heeft? Dat zal aan de gradatie liggen…

    Wijsheid wil niets bereiken. De mens wil iets bereiken.

  4. Katinka,

    Iemand die wijs is,is ook intelligent maar niet omgekeerd.Een dwaas is niet noodzakelijk dom.
    Groetjes Armand

  5. Confusius was een wijs man en ook aardig in het verwoorden van wie of wat een wijze man/vrouw is. Persoonlijk vind ik de meeste juiste interpretatie die van de Apostel Paulus, in zijn loflied aan de naastenliefde in zijn brief aan de christenen van Korinte. De liefde is altijd de meest wijze, zij is synoniem van de wijsheid, voor haar is er geen gradatie, zij geeft. Voor de mens bestaat de gradatie in de mate dat hij of zij bereid is zijn of haar leven af te stemmen op het trillen van haar universele vreugdelied.

  6. Daadwerkelijke intelligentie ligt in het “niet oordelen”. hoe moeilijke dat ook is. Katinka? Laat de dingen zoals ze zijn, aanschouw ze simpelweg.

    Je stelling: “En ik kan je zeggen: sommige slimme mensen zijn wijs, sommige niet”.

    Voor mij geldt. Zodra het “streven náár stopt” , daarin ligt wijsheid en intelligentie besloten.

Reacties zijn gesloten.