Ego, altruïsme, ‘van jezelf houden’, je buren liefhebben

We hebben het allemaal eerder gehoord: je kunt alleen van een ander houden, als je van jezelf houdt. Ik ben bang dat ik de mensen die dat soort dingen zeggen meestal niet zo vreselijk serieus neem. Maar het moet gezegd, Margje had gelijk toen ze opmerkte dat ik in mijn vorige stukje net zo klonk.

Ik doe een poging uit te leggen hoe ik er in sta (nu).

Ik ben gaan voelen dat ze gelijk hebben: je kunt inderdaad alleen van een ander houden als je van jezelf houdt. Net zoals je een ander alleen kunt respecteren als je jezelf respecteert. Die laatste heb ik altijd makkelijker begrepen dan de eerste en daaruit kun je conclusies trekken over mijn ‘zelf-liefde’ coëfficiënt.

Ik ben echter gegroeid en nu voel ik het diep genoeg aan om het nog een keer te herhalen: Van anderen houden begint bij jezelf.

MAAR, dat wil nog niet zeggen dat dit een uitvoerbaar plan is. Met andere woorden: de weg naar van jezelf leren houden is niet anderen te negeren. Ik denk zelf dat het andersom werkt: de manier om van jezelf te leren houden is door van anderen te houden. Want alleen als er liefde is, is er iets de moeite van het liefhebben waard, zelfs in jezelf.

Het probleem is dat voor veel vrouwen het heel makkelijk is om te veel te geven. Pak me niet op de details, maar in de feministische godsdienstwetenschap is er speculatie dat voor mannen nederigheid een essentiële deugd is om te leren. Voor vrouwen zou het spiegelbeeld waar zijn: voor jezelf opkomen en zelfbewustzijn. [De reden dat de ene in de religieuze tradities terecht is gekomen en de andere pas in de vorige eeuw door psychologen ontdekt is moet duidelijk zijn: het waren mannen die die teksten schreven.]

Volgen jullie het nog? We lopen van paradox naar paradox, vind je niet?

Ik heb het gevoel dat ik zowel nederigheid ALS zelfvertrouwen heb moeten leren. Alsof ik pas kon ophouden met aandacht trekken toen ik voelde dat ik de moeite van die aandacht waard was en gehoord zou worden. En nee, dat is niet alleen een verwijzing naar mijn lezers-aantallen, hoewel het helpt 🙂

Beide extremen zijn problematisch: te veel geven en je raakt opgebrand. Te veel nadruk op ‘ikke, ikke’ en het gevolg is … droog, bang, leeg, lijkt me.

Het fundamentele punt is: je zult pas weten dat alleen houden van jezelf het mogelijk maakt van anderen te houden, als je het tot in je botten voelt. Dit stukje kan daar niets aan bijdragen, ben ik bang.

15 gedachten aan “Ego, altruïsme, ‘van jezelf houden’, je buren liefhebben”

  1. We gebruiken begrippen als houden van en liefde vaak door elkaar. Maar waar hebben we het dan precies over. Bedoelen we hetzelfde als we het hebben over deze twee begrippen? Houden van is merk ik op mezelf gericht. Wat vind ik/ ervaar ik bij mezelf en de ander. Dit is dan een egoïsche activiteit. Er zit iets voorwaardelijks in. Niets mis mee, dat gebeurt gewoon en geeft een heel fijn gevoel als het er is. Bij liefde daarentegen ervaar ik iets wat de persoon `te boven gaat`. Iets onvoorwaardelijks. Een gevoel dat alles en iedereen mag zijn zoals het is.

  2. Deze wederkerigheid van houden van jezelf en van anderen is een projectie, een spiegel van wat op een hoger plan van toepassing is. Daar is eenheid, daar is er geen verschil tussen jij en ik. Daar is houden van anderen hetzelfde als het houden van jezelf. Of liefde als je het zo wil noemen. Wij, op deze aarde trekken dat uit elkaar. Wij splitsen alles in kleinere stukjes. En weten niet meer wat het betekent.

    In de 10 geboden staat: “Heb de Heer, uw God, lief met heel uw …. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf.” en dat “het tweede is daaraan gelijk” klopt helemaal. Dat is iets om eens heel diep over na te denken.

  3. Ik word nog getriggerd door jouw laatste zin, Alex. Als je ooit jezelf helemaal kent, hoe je in illusie leeft, hoe je geleefd wordt in onbewustheid, dan weet je dat dat ook bij al die anderen zo is. Dan kan je alleen nog meededogen met die anderen hebben. Dan hou je van jezelf (je bent wie je bent, maar toch, met oneindige mogelijkheden) maar evengoed van al die anderen, die jouw lot delen. Dan zijn al die aardse dingen, die verdeeldheid scheppen, die tegenstellingen oproepen, alles opsplitsen helemaal niet meer zo belangrijk.

  4. houden van is geen liefde
    houden van zit meestal veel dieper
    en om zo diep de kunnen gaan
    moetenwij eerst leren van onszelf de gaan houden

  5. Wat leuk nou dat ik, met mijn onnavolgbare methodes, zo prominent credits krijg voor het formuleren van dit bottige nieuwe inzicht.
    Het blijkt ongetwijfeld duidelijk dat er geen verschil was tussen de ene mens of de andere, op het moment dat onze botten gelijkelijk op het kerhof liggen te bleken en we eindelijk stil zijn.

    Grapje hoor.
    Dat we allemaal aandacht tekort komen en dat compenseren met om het hardst schreeuwen of je terugtrekken, carriere maken, je beter of minder voelen dan de ander, wat weer onzekerheid enz. tot gevolg heeft, is natuurlijk heel triest.
    Maar heel essentieel voor een beter begrip van ons menszijn nu.

    Als je jezelf dan niet meer als meer of minder dan de ander hoeft te zien en met alle emoties die daarbij horen bezig hoeft te zijn, ontstaat er meer ruimte voor jezelf en de ander, toch? Dat is toch geen paradox?
    Heet dat niet op eigen benen staan? Volwassen worden?

    Ik vind het leuk hoe Katinka hier de link legt met aandacht krijgen, want het klopt volgens mij dat er iets heel erg mis is met de aandacht die we van jongsafaan krijgen.

    Wat wij doorgaans voor liefde aanzien, of wat Alex houden van noemt, is de ander gebruiken om een eigen gebrek op te vullen, hij beschrijft het m.i. beter.
    Het wordt egoistischer naarmate wij minder op eigen benen staan, en daardoor de ander meer als kruk nodig hebben.
    Hoe dat op ouder-kind relatie doorwerkt laat zich raden.

    Liefde is volgens mij levenskracht of levenslust, en kan daardoor in jezelf, de ander of de natuur of de sterren gezien worden, naar eigen smaak of gevoeligheid.
    Het meest gebeurt dat als je zelf aan een einde bent en niet meer kan sturen, en zo is het dus inderdaad bij anderen ook niet te sturen.
    Hoewel men er de mond vol van heeft omdat het zo wordt nagejaagd, is het volgens mij precies wat wij voortdurend kapot maken ten eigen bate.
    Want wat zou er om te beginnen al gebeuren als we al die levenskracht van mensen met al die gebreken maar ongeremd lieten gaan?
    Dat zou wel liefde zijn, maar…

  6. Scherpe analyse Margje! Een goede stap in het kader van “Ken jezelf”! De problemen waar iemand mee worstelt zeggen heel veel over de persoon en dat is niet negatief bedoeld.

    Waar je waarschijnlijk niet mee eens bent (haha): onze reacties worden voor een groot deel bepaald door de ervaringen, die we in vele voorbije levens opgedaan hebben. En die hadden voornamelijk te maken met de strijd om te overleven. Ons ego zoekt altijd naar zaken waarmee het zich veilig kan stellen en daar is het heel slim in. Het manipuleert ons en anderen. We denken misschien dat we het zelf in de hand hebben, maar dat is voor het grootste deel niet zo.

  7. Niemand is perfect en ik moet de eerste nog tegen komen die iedere dag onvoorwaardelijk van zichzelf blijft houden. Betekend dit automatisch dat we daarom de ander niet kunnen helpen? Natuurlijk niet.

    Ik zou de termen ‘houden van en liefde’ veel liever willen vervangen door de term oprechtheid. Wanneer iets gebeurd in alle oprechtheid gebeurd er iets moois, ongeacht zo’n moment lang-of kortdurend is.

    1. Zo ongeveer zat ik er een tijdje geleden ook in.

      Wat ik op dit moment merk is dat liefde buiten de tijd staat. Het is mogelijk jezelf te accepteren zoals je bent, inclusief frustraties en ergernissen. Daar onder kan liefde zitten die wel degelijk constant is.

      Maar wat jij hier zegt is uit praktisch oogpunt een hele goede benadering.

  8. Ik ben juist een voorstander van het praktisch toepassen van de leringen. Bij denken alléén schuilt het gevaar van het isoleren van opvattingen die in jezelf bestaan, maar waarvan de buitenwereld uiteindelijk niets merkt.

    We hebben allemaal onze tekortkomingen, onze onzekerheden, onze angsten en onze egoïstische neigingen. Daar kan theoretische theosofie juist een prima hulpmiddel bij zijn. (net zoals elke andere overtuiging met een altruïstische achtergrond)

    Om een citaat van Krishnamurti aan te halen: denken kán de grootste vijand zijn voor de innerlijke mens. Daar had deze filosoof een sterk punt. Ik werk zelf al jaren in verschillende takken binnen de gezondheidszorg en als geen ander word ik als hulpverlener haast dagelijks blootgesteld aan de emotionele uitbarstingen binnen mijn doelgroep. Dat beïnvloedt onvermijdelijk je emotionele denken en niet altijd op een wijze waarop een theosoof dit graag voor de kiezen krijgt. Maar daar tegenover staat het directe contact, de schouderklop, het gesprek, het moment dat je iemands vertrouwen verdiend. Binnen die oprechtheid ontstaat er iets moois, wat voorgaande gedachtes als sneeuw voor de zon doet verdwijnen. Of iemand dit praktische theosofie wilt noemen of iets anders, dat maakt voor mij niets uit.

  9. Lucas, ik ben het gewoon met je eens in deze.
    Alleen bij “vorige levens” staat er voor mij “onze voorouders” waarvan wij alles erfden dat ons nu stuurt.
    Ik vind het wel grappig hoe je ego zich al de mensen waar jij tenslotte uit bent voortgekomen heeft toegeeigent, zodat het nu jouw “vele voorbije levens” zijn.
    Komisch hé, het vermogen van mensen om niet te zien wat voor hun neus staat.
    Of heet dat het abstraherend of creatieve vermogen?

  10. De mens is vooral heel creatief in het naar zich toe rekenen, in het zich op een verhoog zetten, in het zichzelf verantwoorden t.o.v. de omgeving en anderen, in het manipuleren, kortom in het scheppen van illusie.
    Het gaat echter niet om zichzelf, maar vooral om de anderen en daarmee zichzelf.

  11. Wat een onzin dat je alleen van een ander kunt houden als je van jezelf houdt en daardoor niet egoïstisch kunt zijn. Er zijn zo veel hulpverleners die zich wat dat betreft bescheiden opstellen en anderen juist helpen omdat zij zichzelf niet op een voetstuk zetten. Eigendunk stinkt. Mocht eigenliefde werkelijk een humaan uitgangspunt zijn dat heeft 90% procent van de bevolking waarschijnlijk een hekel aan zichzelf wanneer men een stukje vlees van een onschuldig dier naar binnen werkt, maar realiteit is anders want het is juist die eigenliefde die daar de oorzaak van is.

Reacties zijn gesloten.