Waarom is zelfbeheersing belangrijk?

Ik heb jarenlang met chocolade verslaving geworsteld. Ik ken het territorium. Ik at een chocolade reep van 200gr per dag. Dat heb ik langzaam afgebouwd tot helemaal niets. Vervolgens, een paar jaar geleden, heb ik mezelf toestemming gegeven een reep per week te eten. Zo af en toe kom ik daar bovenuit, maar over het geheel genomen houd ik me aan mijn doel. Maar er is wel zelfbeheersing bij nodig. Je weet wat ze zeggen: eens een alcoholist, altijd een alcoholist. Ik ben bang dat het met chocolade net zo is: Ik zal altijd chocolade verslaafd blijven.

Het doet er niet toe dat zwarte chocola, in kleine hoeveelheden, gezond is. Het doet er niet toe dat onderzoek laat zien dat vrouwen die chocolade snoepen psychologisch relatief gezond zijn. De hoeveelheden die ik at waren te veel, en met die hoeveelheid suiker en vet, kon niet gezond genoemd worden. Dan is er ook nog het feit dat het eten van veel chocola betekent dat er veel minder ander gezond voedsel binnenkomt: groente, fruit en eiwitten bijvoorbeeld. Ik was al lang voorbij het stadium van excuses verzinnen.

De aanleiding voor dit stuk is dat een van mijn favoriete psychologische blogs (geen idee waarom ze op spring.org.uk zitten) een serie over zelfbeheersing heeft gedaan. Ik vond het nogal verrassend wat daar uit kwam. Er zijn twee dingen die mensen helpen meer zelfbeheersing te krijgen:

  • Abstract denken
  • Affirmaties

Dat is interessant. Ten eerste verklaart het waarom theosofen zo vaak een beetje te gecontroleerd over komen. Dit is misschien een bij product van te veel abstract denken 😉 Het tegenovergestelde kan natuurlijk ook gezegd worden: de meer analytische spirituele tradities (Theosofie, Vedanta, Boeddhistische Filosofie, Kabbalah etc.) bestuderen helpt je om in zelfbeheersing te groeien. Voor de meeste mensen is dit geen verkeerde richting van groei.

Tussendoor verklaart dit ook waarom kinderen op het VWO doorgaans later hun eerste seksuele ervaring hebben dan op het VMBO: ze hebben meer zelfbeheersing doordat ze meer abstract nadenken.

De tweede helft van dit verhaal verraste me meer: dat affirmaties helpen zelfbeheersing te krijgen. Ik ben altijd wat sceptisch geweest over affirmaties, maar dit onderzoek ondersteunt wat er over gezegd wordt. Affirmaties helpen niet omdat ze de realiteit creëren die mensen nodig hebben, maar omdat ze mensen meer zelfbeheersing geven, wat weer helpt om een groter deel van hun doelen te bereiken.

Aan de andere kant is zelfbeheersing oefenen vermoeiend. Ik denk dat we dit allemaal uit ervaring weten. De manier om te vermijden chocolade te eten is het niet in huis te hebben. Op die manier hoef je alleen maar zelfbeheersing te hebben op het moment dat je langs de chocolade gang in de supermarkt loopt. Een manier om zeker te weten dat je toe geeft aan verleiding, is zorgen dat het makkelijk is om toe te geven.

Dus, hielp theosofie me om zelfbeheersing toe te passen op mijn chocola verslaving? Ik weet het niet zeker. Ik ben opgegroeid in een gezin waar abstract denken normaal was. We bespraken politiek en wetenschap aan de ontbijttafel. Theosofie paste in dat patroon, maar voegde er een spirituele en religieuze dimensie aan toe.

Mijn verslaving ging in stadia. Het begon met het gebruik van chocola om mijn problemen niet onder ogen te hoeven zien. Vervolgens heb ik een tijd niet doorgehad dat het een probleem was. Die ontkenning ben ik ontgroeid en toen ben ik de verslaving gaan bevechten. Het hele proces heeft jaren in beslag genomen. Het grootste deel van die tijd was ik theosoof. Het is wel waar dat ik veel theosofie bestudeerd heb in die tijd, en dat hielp me waarschijnlijk op het pad van abstract denken te blijven waar mijn ouders en mijn genen me al op gezet hadden.

Overigens… Wie wat Boeddhistische Filosofie wil leren om de zelfbeheersing te oefenen is welkom op 12 april bij Loge Den Haag van de Theosofische Vereniging. Ik zal de avond leiden.

3 gedachten aan “Waarom is zelfbeheersing belangrijk?”

  1. Ik was er graag bijgeweest op 12 april, maar was in beslag genomen door andere zaken. Ik hoop meer Theosofische avonden bij te wonen volgend jaar.
    Iedereen heeft zo zijn dingen waar ie verslaafd aan is. Om op het oorbeeld van de chocola terug te komen: ik zou het oplossen door er inderdaad voor te zorgen, dat er geen chocola in huis is en ook door mijn aandacht aan andere meer abstracte zaken te geven.
    Ook helpt m.i. om te trachten na te denken over waarom we die verslaving hebben. Dus te begrijpen waar het in dieper wezen om gaat.
    ik begrijp dat van die affirmatie niet helemaal. Wat wordt er “geaffirmeerd”? Kan je dat uitleggen?

  2. hi Katinka, ik ben vroeger ook behoorlijk verslaafd geweest aan alcohol en soft drugs, nu neem ik nog steeds soft drugs maar in heel kleine mate en niet elke dag, alcohol krijg ik alleen nog binnen via het gebruik van bachremedies. Ik denk dat bij dingen als verslavingen het vooral gaat om de samenstelling van je bloed. Als er voldoende stoffen in je hersenen zitten die je leven tevreden maken dan heb je geen behoefte aan stimulerende middelen. Neemt niet weg dat stimulerende middelen een onderdeel van de natuur zijn die mensen enorm kan helpen bij meditatie en het ervaren van hun realiteit. Chemische stoffen kunnen een geweldig mooie reactie in je geest opwekken die een verrijking is voor je geestelijke leven door het ondergaan van de ervaring. Het enige dat iemand er slechter van wordt is als het afbreuk doet aan je lichaam of aan je emotionele gezondheid, maar dit effect wordt vaak zwaar overschat. In zekere zin hebben we allemaal een hoeveelheid drugs in ons lichaam. Als je een bankbiljet in handen krijgt waar iemand net zijn dosis cocaine mee heeft gesnoven en jij zit met je vinger aan je tanden te peuteren dan heb je op zijn minst een aantal moleculen drugs binnen gekregen. Hieromtrent komt het leven neer op een bepaalde mate van reinheid, en niet alle verslavingen hoeven persee je lichaam te verontreinigen. Wat betreft de dingen die iemand meer zelfbeheersing kunnen geven zou ik nog het regelmatig raadplegen van een orakel (tarot,rune of itjing) toe kunnen voegen aan affirmaties en abstract denken. Maak je niet te druk over je chocolade, laat het je niet dwarszitten, je hebt een mooi figuur, het heeft geen enkele zin je leven te verpesten door te hoge eisen aan jezelf te stellen. (vergelijk hexagram 60 uit de itjing)
    groetjes rafie

Reacties zijn gesloten.