Spiritualiteit en psychologie als verdediging

1) Iemand polste me voor een lezing en vroeg me over karma:

Ik hoor mensen zeggen, over iemand anders, dat hun ziekte of gebrek aan werk ‘slecht karma’ is. Zeg dat maar eens tegen een stervend kind in Afrika.

Ze had natuurlijk groot gelijk.

2) Ik hoorde een trouwe leerling van Krishnamurti tegen iemand anders zeggen:

Uw hele werk is een teken van uw conditionering.

Niet de aardigste opmerking ooit.

3) Iemand waar ik het mee oneens was gaf me een lading vol psychoanalyse als verklaring voor ons meningsverschil. Gelukkig waren we in staat, op praktische gronden, ons meningsverschil op te lossen.

Deze drie voorbeelden hebben een ding gemeenschappelijk: kennis gebruikt als verdediging. Om niet te hoeven voelen voor dat kind in Afrika, is het karma dat ze in de problemen zitten. Om het werk  van iemand met een totaal andere benadering dan zijzelf niet te hoeven waarderen, zet de Krishnamurti geïnspireerde spirituele docent hun hele werk neer als ‘conditionering’. Het derde voorbeeld is heel gewoon tegenwoordig:

In plaats van dat we psychologische kennis gebruiken om onszelf onder handen te nemen, maken we het onszelf makkelijk en gebruiken het om mensen neer te slaan met wie we geen raad weten.

Dit betekent niet dat die kennis niets waard is. Het wordt alleen verkeerd gebruikt.

Karma heeft ons in het Westen een heleboel welvaart gegeven (hoewel tegenwoordig op de pof). Welvaart is een verantwoordelijkheid en wanneer we collectief aan goede doelen geven is dat een impliciete erkenning van die verantwoordelijkheid. Maar we zullen de prijs betalen voor de schulden die we samen hebben. Wat dat arme kind in Afrika betreft: misschien is dood (en wedergeboorte) een beter lot dan met Aids moeten leven. Misschien. Dit zijn hartverscheurende problemen. Laten we karma niet gebruiken om ze niet onder ogen te hoeven zien.

We zijn allemaal geconditioneerd. Ik denk dat die spirituele lerares misschien geconditioneerd is geraakt om naar mensen te kijken door een ‘Krishnamurti’-bril. Haar woorden veranderen niet dat ook dat conditionering is. En, zoals die persoon met wie ik in een meningsverschil terecht kwam, gebruikte ze K’s woorden als verdediging, in plaats van ze op haarzelf toe te passen. Maar ja, dat is ook veel moeilijker.

Er is niets mis met psychologie, Jiddu Krishnamurti of de wet van karma. Er is iets mis met ons als we ze verkeerd gebruiken.

30 gedachten aan “Spiritualiteit en psychologie als verdediging”

  1. Dat is een goed, bondig en belangrijk stuk dat je hier neerzet! Ik zou de aanval (is de beste verdediging 🙂 er ook nog in kunnen betrekken.
    Namaste,
    Sander.

    1. Tja – ik denk dat je de zaak alleen maar escaleert als je op psychologische interpretatie van de ander in gaat door ook psychologische interpretaties ten beste te gaan geven.

      Wat ik gedaan heb zou ik, zolang het me lukt, nogmaals doen: echt en eerlijk op de zakelijke punten in gaan. Ik ben pas gaan reageren op de vorm waarin die persoon zijn feedback gaf, toen het inhoudelijke conflict voorbij was. En toen ben ik nog niet gaan interpreteren hoe het voor hem wel zou zijn, maar gewoon gezegd dat ik het niet fijn vond dat er psychologisch gedoe bij gehaald werd.

      Dat is namelijk – hoe verleidelijk ook – in de meeste gevallen niet eerlijk. Er zijn beslissingen die genomen moeten worden. Daarbij zijn inhoudelijke argumenten op zijn plaats. Als ik met psychopraat terug was gaan slaan, was ik ook niet eerlijk geweest.

      Verder: dit geheel vond plaats per e-mail. Die persoon was niet gewend aan het medium en had nog niet geleerd dat het uit vechten van meningsverschillen via dat medium nooit werkt. Het zou onprofessioneel van mij geweest zijn als ik in die zelfde valkuil was getrapt. Tenslotte is het medium voor mij niet nieuw meer. Ik heb die fout vaak genoeg gemaakt – deze keer wist ik dat te vermijden.

  2. Het begrip karma is voor ons stervelingen een heel gevaarlijk begrip en kan al heel gauw gebruikt of misbruikt worden, om een oordeel over situaties en mensen te vellen. Naar mijn oordeel mag dit begrip nooit geen deel uitmaken of leidraad zijn bij ons dagelijks handelen, want dan komt het heel gemakkelijk in strijd met een ander begrip namelijk mededogen. Karma is een begrip voor de goden en niet voor ons stervelingen.

    1. Karma is eenvoudig een oorzaak en gevolg verhaal en kun je niet eens als leidraad bij je handelen gebruiken. Karma begrijpen en mededogend leven gaat goed samen en zou je zelfs als voorwaarde kunnen zien om met mededogen te leven. Als je niet mededogend bent creeer je zelf een vorm van “slecht karma”.

  3. Karma is heel complex en omtrent je eigen persoon al moeilijk te begrijpen. Veel speelt zich volledig onbewust af. Dus om te oordelen over karma voor een ander is al helemaal zinloos.
    Verder is mededogen altijd nodig en staat volledig los van karma.
    En of welvaart alleen een zegen durf ik te betwijfelen. Alles op deze wereld heeft 2 kanten.
    Te zeggen dat iemand oneerlijk is is ongeveer hetzelfde als te zeggen dat het iemands eigen schuld (karma) is. Ieder heeft zijn eigen karakter en als ik-mensen leven we nu eenmaal alle ik-gericht, m.a.w. hoe haal ik mijn gelijk, hoe haal ik hier het meeste voor mezelf uit, hoe dom zijn de anderen toch, hoe creeer ik zoveel mogelijk goed karma, etc. etc.
    Sorry, een beetje harde reactie, maar ik hou van jullie.

  4. Misbruik van spirituele kennis gebeurd meestal niet expres, en daarmee is het vaak ook een les voor degene die de kennis probeert te hanteren. Het is meestal zo dat we samen met anderen op weg zijn en dat er onderweg wel eens een aanleiding voor een meningsverschil is. Thats life. In die zin vind ik het erg moeilijk als iemand begint te roepen dat spirituele kennis is misbruikt. Die dingen zullen best wel raakvlakken met de waarheid hebben, maarja, wat moet je daar dan weer mee dan? Als iemand ergens in geloofd, dan laat hem lekker……….

  5. Wat ik eigenlijk probeerde te zeggen is dat:
    We gaan er van uit dat kennis iemand macht verleent.
    Als je nu beweerd dat iemand zijn kennis misbruikt
    Dan zeg je eigenlijk dat die kennis bij de verkeerde persoon is terecht gekomen.
    Maar vanuit het standpunt van de macht is er geen enkel probleem, Macht is iets dat groter wordt naarmate je het minder aanwendt, en als je het gebruikt dan slinkt het meestal. En kennis is iets dat niet van iemand als persoonlijk eigendom kan worden gezien. Het staat mensen vrij om hun spirituele kennis te gebruiken.

  6. de slogan “kennis is macht” werkt op alle terreien, zowel profane als spirituele…

    het ego koestert zich in beide

  7. Mag ik hier even reageren op je zieltergende onwetendheid Katinka, betreffende het Karma dat ons in het Westen zoveel welvaart heeft opgeleverd. En dat aan goede doelen geven een impliciete erkenning is van die verantwoordelijkheid.

    De natuur is blind zegt men wel, en houdt zich niet bezig met goed en slecht en arm en rijk. D.w.z. dat onze pure uitbuiting en overheersing van de rest van de wereld heeft gezorgd voor ons Karma van welvaart nu. De éen zijn dood is de ander zijn brood.
    Nadat dat tot twee wereldoorlogen met heel veel doden en ellende had geleid lopen we nu aan het handje van Amerika die meer dan wie ook voor deze laatste oprisping aan welvaart en de daarbij behorende blindheid heeft gezorgd.
    Je verantwoordelijkheid is dat te weten, vind ik, en niet je schuldgevoel af te kopen met aan goede doelen geven en dat verantwoordelijkheid noemen.
    De illusie waar we in leven is groots en we tuinen overal in, altijd denkend dat we goed zijn, daar helpen geen mooie spreuken tegen. Nee Katinka, we zijn rijk en zo hoogmoedig te denken anderen te helpen terwijl wij volledig afhankelijk van de derde wereld zijn en niet andersom. We slaan er hard op om de baas te blijven want wij kunnen niet zonder hén.
    Wij ALLEMAAL helpen dat systeem van uitbuiting in stand te houden omdat we verslaafd en afhankelijk zijn van onze rijkdom, en dat `geven´ aan anderen houdt het hele systeem in stand, doordat daarmee de illusie gewekt wordt dat je goed doet. Hoe krijgen we het toch bedacht, en aan de massa verkocht. Razend knap die mensheid.

    Als je het lijden van de mensheid niet ervaart als ware het jijzelf, snap ik sowieso niet waar je het over denkt te hebben. We zijn allemaal hetzelfde maar onze voorouders liepen een andere weg, zo ontstaat dat karma. Dat wordt alleen als deel van het eigen IK ervaren omdat we nou eenmaal zo ikkig zijn.

    Karma is een term die vaag gebruikt wordt omdat we geen idee hebben waar onze fortunes en misfortunes vandaan komen, maar het is een kwestie van oorzaak en gevolg volgens de wetten van de natuur, en heeft niets te maken met hoe wij dat ervaren in menselijke emotie, in goed en slecht, in fijn of verdrietig, in pijn of gelukzaligheid, in macht of onmacht.

    En zo doende, blind en doof en altijd in de overtuiging goed te zijn en te doen, strompelen we die laatste meters en ontrafelen we dankzij de rijkdom aan ons door onze medemens geofferd, nog de mysteriën van de natuur, om zo aan het karma te voldoen dat de mens de maat der dingen is… en beleven het aldus uiteindelijk omgekeerd: alsof wij knap en onsterfelijk zijn.

  8. Boeddha leert bijvoorbeeld dat we allemaal verantwoordelijkheid dragen voor ons eigen leven. Je geestesgesteldheid is dat wat je zelf oproept, je “ik” zou de verkeerde voorstelling zijn die je eigen ontwerp is als gevolg van onwetendheid. Alles wat we doen met een bepaalde intentie schept karma, proberen we iemand welbewust pootje te haken en valt hij en bezeert hij zich, en scheppen we daar nog eens extra genoegen in, dan veroorzaken we volgens het Boeddhisme negatief karma. Dit negatieve karma zal op den duur op onszelf terugslaan, maar soms lijkt het er op dat mensen die slechte daden doen en anderen zodoende doen lijden niet direct de gevolgen ondervinden van hun acties. Het probleem met de karmawet is blijkbaar dat oorzaak en gevolg niet altijd meteen op elkaar volgen, het Boeddhisme gaat er van uit dat een bepaalde actie zelfs pas gevolg kan hebben in een volgend leven.

    Andersom kan het tijden duren voordat een barmhartige en liefdevolle actie gevolg krijgt. Sommige voorbeelden van mededogen hebben soms te kampen met jarenlange ellende en lijkt het alsof hun goede daden uiteindelijk nergens toe hebben geleid. Boeddha had trouwens niet de bedoeling om zijn leerlingen angst in te boezemen via de wet van karma. Het belangrijkste doel was voor zover ik het kan begrijpen immers het helpen vermijden van ongewenst lijden, het lijden op zich. Daar is zijn hele systeem op gebaseerd: de leer hoe het lijden werkt en hoe het te begrijpen en het te voorkomen. Boeddha wilde zijn leerlingen bewust maken van hoe ze zichzelf in de weg liepen via hun begeerten die hun ontstaan hebben in de karmazaden. Ergens begint de begeerte in de mens, door aanraking, door zien, door horen, door voelen en ga zo maar door. Door middel van de verkeerde zienswijze en onwetendheid schept de mens onafgebroken karma. Slechts de Verlichten zouden niet langer karma veroorzaken, maar toch nog de gevolgen van karma kunnen ervaren tot hun sterven wat doorwerkt vanuit het verleden toen ze nog niet Verlicht waren.

    Wat ik echter opmerkeljk vind, alhoewel ik de leer van karma enerzijds zie als een ethisch voorschrift en anderzijds soms met argusogen bekijk, zeker als ik zie hoe sommigen zich helemaal vastzuigen aan elk karmisch-geacht-vergrijpje, is hoe iemand volledig verantwoordelijk kan zijn voor zijn daden als hij immers onwetend is. Natuurlijk schept hij of zij karma, maar blijkbaar onbewust. Hoe kan dat dan ten volle worden aangerekend? Onwetendheid heeft zijn gevolg, maar… Veel erger is het denk ik, als leerlingen van de Boeddha of anderen die een bepaald inzicht hebben verworven in de wet van oorzaak en gevolg en bewust weten wat een bepaald negatief gedrag kan veroorzaken… Dus loop je denkelijk meer gevaar intentioneel karma op te doen als je immers wéét dat het faliekant fout is wat je doet en veroorzaakt. En het dan toch doet… (je zou kunnen aanvoeren als iemand nog niet geheel gerealiseerd is, althans deels als “onwetend” zou kunnen worden beschouwd, alhoewel…). Aan de andere kant weten zelfs onbewuste mensen dat ze een ander kwaad doen, iedereen kan zien in hoeverre hij of zij een ander pijn doet. En als het dan ook nog met sadisme gepaard gaat, is de schade al helemaal niet te overzien. Ik denk dat karma iets is waar je je rekenschap van moet geven, zeker als je zoekende bent of reeds een zekere mate van inzicht hebt verkregen.

    Eigenlijk komt het er grofweg op neer, dat we als gevolg van een verkeerde gewoonte van de wereld bezien intentioneel karma veroorzaken, omdat we geen juist inzicht hebben over de aard van dit bestaan en de bedrieglijkheid van het zogenaamde ene en afgescheiden “ik”, wat volgens het Boeddhisme een illusie is. In deze bedrieglijke zinsbegoocheling veroorzaken we onafgebroken karma. Dus is het zaak om zover te komen dat we inzien dat we niet gescheiden zijn van het andere leven om ons heen, en dat we ophouden met ander leven schade te berokkenen, direct of indirect. Karma is klaarblijkelijk verbonden met de ik-illusie, voor zover ik het begrijp. Want zoals gezegd creëren de Verlichten geen karma meer, als we de Boeddhistische leer bestuderen. En iemand die Verlicht is, heeft de bedrieglijkheid van het ego doorzien en hangt niet meer aan de begeerten zoals hebzucht, woede, afgunst en dergelijke. Woede is namelijk niets meer en niets minder dan de poging om een schuldgevoel op te wekken bij de ander. We proberen onszelf immers te rechtvaardigen omdat we van mening zijn dat de ander ons op de een of andere wijze hindert, belemmert of zelf beledigt. Daarom is woede denk ik de grootste illusie die de mens kan koesteren, bijvoorbeeld in de vorm van haat. Mocht iemand anders toch je woede erkennen en schuld betuigen, misschien zelfs uit angst, dan wordt het negatieve karma mijns inziens nog eens versterkt. Want je probeert immers via je woede een schuldgevoel op te wekken bij de ander. En schuldgevoel is ook een negatieve kracht, die moet worden vermeden. Het moet denk ik duidelijk worden gescheiden van spijt. Spijt is het inzien dat je iets niet goed hebt gedaan en je neemt je voor om dit voortaan te vermijden, een verantwoordelijke daad in volle besef. Schuldgevoel is contraproductief en blijft over het algemeen zonder inzicht, omdat het je aan het verleden ketent en je vasthoudt in de veronderstelling dat je als persoon waardeloos bent of “slecht”. Spijt en berouw zijn gericht op een gedragsverandering, en zijn dientengevolge positief gelabeld. Daarom zijn al die Boeddhistische voorschriften van hoe te leven en hoe je te gedragen nog niet zo gek, we moeten immers ergens beginnen. Dat kan starten met het verminderen van karma. Belangrijk is denk ik wel dat inzicht en gewaarzijn van wat we zijn en wat we doen immer voorop staan, want zonder inzicht wordt het moeilijk om een sterke vinger achter het karma te krijgen.

    Karma is een ingewikkeld onderwerp, en in de Boeddhistische geschriften staat er nogal wat over opgetekend, vooral in de Abhidhammata Sangaha – Compendium van de Abhidhamma is het onderwerp tot in de puntjes uitgekauwd en beschreven in bijvoorbeeld in hoofdstuk V: Vithimuttasangaha (karma / kamma = handeling). Ik denk zelf dat het belangrijk is op te passen voor nihilisme of het vervormen van de wet van karma naar een soort angstwet die ons er onder zou moeten houden. We kunnen immers nooit alle fouten vermijden, of nooit negatief karma veroorzaken. We zijn en blijven immers mensen en niemand kan absoluut foutloos handelen.

  9. Om nog even in te gaan over het probleem spiritualiteit en psychologie als verdediging. Ik heb een tijdje geprobeerd om mee te doen aan discussies op een spiritueel forum. Ik dacht dat ik daar wellicht mensen zou treffen die een open geest zouden hebben. Helaas is dat anders uitgepakt dan dat ik verwacht had. Want ik kreeg het al snel aan de stok met een Boeddhist, die steevast beweerde dat ik een opgeblazen ego zou hebben, alles bij elkaar zou zitten shoppen en beschuldigde me ervan dat ik een eigen spiritueel “–isme” aan het ontwerpen was, terwijl zijn Boeddha uiteraard zo ongeveer de enig juiste weg was. Ik mocht volgens hem geen kanttekeningen of eigen inzicht zetten bij diverse delen van het Boeddhisme en het was slechts toegestaan om binnen de strikte kaders van wat hij het Boeddhisme vond “enigszins onderzoekend” te zijn. Daarbij moest elke uitspraak worden getoetst aan Boeddha’s leer.

    Natuurlijk kan het zo zijn dat ik er naast zit met bepaalde bedenkingen. Ik bestudeer al langere tijd spiritualiteit en mediteer ook al jaren. Dat is geen verdienste, maar ik wil gewoon een vrije geest houden en me niet beperken tot één bepaalde richting. Nou, dat wordt je niet in dank afgenomen. Ik besef dat ik wellicht soms ook stellig kan overkomen in wat ik denk dat ik weet, of welk inzicht ik denk te hebben. Maar dat betekent niet dat er geen ruimte zou moeten kunnen zijn voor andere meningen. Want het valt me op dat als zogenaamd spirituele mensen geïrriteerd raken over huns inziens “afwijkende meningen” eerder een strijd om het behalen van het gelijk volgt in plaats van dat er respect is voor een mening die misschien niet of niet helemaal strookt met wat de voorschriften uit zogenaamd heilige boeken aangeven. Een geschrift is immers ook maar een plattegrond, en de plattegrond is slechts een verwijzing; de plattegrond is niet het gebied waarnaar het verwijst. Gurdjieff noemde het strikt leven naar geschriften zelfs plattegrondenvreterij. Door strijd te voeren over of met woorden en mensen in een bepaald negatief hokje te willen plaatsen buiten de eigen spiritualiteit getuigt mijns inziens van weinig inzicht in de eigen neigingen. Want ik ben van mening dat je jezelf eerder verlaagt door anderen te etiketteren als spirituele shoppers en dergelijke en te beweren dat dit-en-dit niets met die-en-die stroming te maken heeft en dus moet worden afgewezen. Dit is letterlijk het sluiten van het spirituele loket. Maar voor hetzelfde geld kan degene die je afwijst het volstrekt bij het rechte eind hebben, je kunt nooit weten. We zijn immers allemaal gewoon mensen, nietwaar? Maar een spirituele verdediging kan net zo sterk worden als het bolwerk van onze persoonlijkheid. Niet dat de persoonlijkheid op zich niet goed zou zijn, maar het is over het algemeen opgebouwd uit onze eigen verdedigingswerken. Degene die de ander dus beschuldigt van een opgeblazen ego kan dus in de val van de projectie van eigen tekortkomingen op anderen zijn gestapt. Jezus noemde dat de splinter zien in het oog van de ander terwijl je zelf blind bent voor de balk die je zelf in je oog hebt. En waarom moet je de ander zonodig overtuigen van het gelijk van de stroming die je aanhangt? Als we zo met elkaar omgaan kunnen we ook gewoon de oude dogma’s van de kerk weer uit de kast gaan halen en elkaar er mee om de oren gaan slaan.

    Ik vind het erg jammer dat spiritualiteit op een dergelijke wijze meer een strijd wordt dan dat het een open en respectvol discussiëren is. Zo kun je weinig van elkaar leren, denk ik. Natuurlijk kan er in elk contact iets wringen, en respect is niet zomaar af te dwingen. Sommige mensen liggen elkaar zelfs van nature helemaal niet. Maar ik zie zelfs dat sommige spirituele leraren vrij respectloos kunnen omgaan met mensen die bijvoorbeeld zoekende zijn. Er wordt veel teveel automatische autoriteit toegekend aan spirituele leraren, die eigenlijk net als wij gewone mensen zijn. Natuurlijk kunnen ze een bepaald inzicht hebben, maar het is mijns inziens niet mogelijk om mensen bepaalde zaken op te dringen, als het ware een soort spirituele gehoorzaamheid af te dwingen. Uiteraard is dit afhankelijk van het inzicht van elke persoon in kwestie als zodanig. Ik erken dat er goede leraren zullen zijn, maar moet je die zo langzamerhand niet met een zoeklichtje zoeken? Het kan natuurlijk nogal aanmatigend klinken dat ik eventjes kom vertellen dat bepaalde rechtlijnige spirituele figuren intolerant zijn en dat er bij diverse leraren ernstige kanttekeningen kunnen worden gezet. Want wie ben ik dan om dat te bepalen? Ik wil daarbij stellen dat we heus tot op zekere hoogte kunnen bepalen of aanvoelen wat hulp en respect zijn en wat bot en geïrriteerd gedrag is. Uiteraard hoeven we geen aai over de bol te krijgen, want er valt waarschijnlijk genoeg te werken aan onszelf, en soms gaat dat zelfs gepaard met tegenstellingen. Maar een goede leraar moet dat mijns inziens in goede banen kunnen leiden, uitleg geven, en zich niet persoonlijk aangevallen voelen als er onbegrip is of zelfs eigenzinnig gedrag. Of zelfs proberen de leerling voor paal te zetten voor een hele groep. Natuurlijk zal de desbetreffende leraar dan aanvoeren dat dit hard nodig was voor het inzicht van de leerling. Maar in hoeverre is dat een vergoelijking? Ik weet dat dit een moeilijk onderwerp is, maar ik vind het echt jammer dat het er op lijkt dat er zoveel verdediging is rondom het eigen deelgebiedje en dat alles wat daarmee in tegenspraak lijkt, botweg wordt afgewezen. Dit lijkt me een ernstige belemmering op het spirituele pad als het niet op de één of andere wijze wordt doordacht, aangepakt of uitgesproken.

  10. Hoe kan iemand die onwetend is, qua karma verantwoordelijk zijn voor zijn daden?: Ik denk dat de wet van karma een blinde natuurwet is, die geen rekening houdt met onwetendheid. Het onwetend zijn is ook een gevolg van karma en de ziel, die in zo een lichaam geboren wordt moet hieronder lijden. Ik denk dan ook, dat karma niet dubbel werkt als je bewuster bent.
    Het vanuit het ego rekening houden met karma is niet bevrijdend, maar een reactie van het ego.
    Hoe onze “tegenstander” reageert op het karma is alleen bepalend voor diens karma en niet voor het onze. Of zegt het Boeddhisme daar iets anders over?
    Bij een weg tot bevrijding is het niet belangrijk een sterke vinger achter het karma te krijgen, maar onze wil zodanig over te geven dat we niet-handelen in het handelen. M.a.w. we zijn de uitvoerders van de wil van een hoger wezen; “Uw Wil geschiede..”. Dan zijn we vrij van nieuw karma. En ook van oud karma? Ik denk het wel, want karma is er alleen om iets te leren; dus als er niets meer geleerd moet worden is er m.i. ook geen karma meer.

    Ik was ook in eerste instantie verwonderd over het gebrek aan een open geest op zo een forum als dit. Er zijn vele wegen en ieder volgt zijn eigen weg. Ieder heeft zijn waarheid en moet trachten tot een hogere waarheid te komen.
    Het is belangrijk de waarheid van een ander te horen, tenminste als je daar iets mee kunt, als deze hoger is dan jouw waarheid. Ik denk daarom dat hier 2 zijden aan zijn:
    – Je volgt een bepaalde weg en daarbinnen jouw eigen “smaak” en het is goed je daaraan te houden, tot je tot de ontdekking komt, dat deze het niet zijn. Het is belangrijk om in te zien, dat die weg maar relatief is en 1 van de zeer vele wegen is. Omdat elke mens anders is is het goed te overdenken dat andere mensen nooit helemaal jouw weg zullen (kunnen) volgen en te accepteren, dat andere mensen het anders zien. Die andere mensen hebben dus hun waarheid en daarin hebben ze altijd gelijk. Een ander jouw waarheid willen opdringen is een bewijs van onwetendheid. Het is een actie van het ego en een bewijs, dat nog niet voldoende afstand genomen is van dat ego.
    – Het is goed om altijd open te staan voor de waarheid van een ander, omdat je er iets uit zou kunnen leren. Hoe verder je komt hoe duidelijker het voor je wordt welke waarheid de moeite waard is te overwegen.
    Ik ben het overigens met jou eens.

  11. Hallo Lucas, het lijkt er inderdaad op dat de wet van karma een “blinde wet” is, in zoverre, dat het principe geen onderscheid maakt tussen onwetende en wetende mensen. Maar als je wéét, waarom zou je dan nog tegen beter weten in foute dingen doen of veroorzaken. Het ene lijkt het andere uit te sluiten: onwetende mensen veroorzaken karma hetgeen hen ooit als een boemerang zal raken; wétende mensen veroorzaken geen karma meer, omdat ze immers “beter” weten. Er is geen reden meer voor hen om karma te scheppen. Toch lijkt het er op alsof er nog een derde groep is, die tussen deze twee extremen in leeft, de mens die slechts gedeeltelijk bewust is van de oorzaken van zijn of haar daden. Maar misschien maak ik het nu te theoretisch? Degene die een glimp heeft van “wetendheid” lijkt mij het meest lijden onder de situatie, omdat de onwetende misschien wel lijdt, maar dit ten onrechte wijt aan de ander en de wereld; terwijl de half-wetende lijdt omdat hij immers maar gedeeltelijk kan bepalen in hoeverre hij wordt geraakt door de werking van de wet van karma. Maar goed, ik zit er nu over door te denken, wellicht zit ik er ook helemaal naast. In ieder geval is de wet van karma er inderdaad voor bedoeld om ons iets te leren. Het is de wet van oorzaak en gevolg, we kunnen immers leren om dit in te zien en op te houden lijden voor onszelf te scheppen, en voor anderen. Mits we maar kunnen en willen inzien dat we zelf het grootste deel van ons lijden scheppen door onze verkeerde zienswijze en aannames. Die heel vaak tegen de werkelijkheid ingaan zoals deze daadwerkelijk is. Tenminste, zo zie ik het.

    Enne, die egoïstische Boeddhist die mij ooit fel aanviel over mijn zienswijze, dat was op een ander spiritueel forum, niet op dit webblog van Katinka Hesselink hoor, gelukkig. Ik kom hier net kijken, ik heb het gelukkig met niemand aan de stok. En ik wil dat graag zo houden. In ieder geval bedankt voor je uitgebreide uitleg!

  12. zelf richt ik mijn aandacht niet naar een zogenaamde wet van karma. Het is niet onder woorden te vormen, maar ik voel dat er maar één iets is dat reëel is (Spinoza noemde het de substantie), al het andere is niet reëel, maar eerder een “schijn”; en dat “iets” creëert voor zichzelf een wereld van atractie, vol van verscheidenheid, waardoor dat iets kan leven doorheen ontelbare vormen zoals mineralen, planten en dieren, maar vooral door dat wat we bewuste individuen noemen. Dat “iets” creëert voor zichzelf een fata morgana dat het “ik” noemt en gaat in competitie en concurentie met andere individuen die zich ook “ik” noemen. Daarom zijn we spiegels voor elkaar en kunnen we leren van mekaar. Daardoor en dank zij onze ervaringen groeien we gezamelijk naar een steeds hoger gebied, alhoewel dat niet altijd te merken is, als we kijken naar de agressie en de chaos die de laatste decenniën rondom ons verschijnen.
    Nochthans heb ik het gevoel dat het grootste kado dat we de wereld kunnen geven onze innerlijk stilte is. Het lijkt maar een druppel, maar uiteindelijk zorgen vele druppels dat er ooit iets zal kantelen, op een zeker moment zal één druppel genoeg zijn om de weegschaal te doen omslaan.

  13. Ik moet toegeven dat ik zelf ook niet erg de karma-leer als (molen)steen om de nek draag. Ik vind het wel interessant en houd wel de mogelijkheid open van dat er iets van waar kán zijn. Als wet van oorzaak en gevolg heeft het veel kanten. Het is een verklaringsmodel uit een oude religie, volgens mij immers bij de Hindoes begonnen. Ik beweer trouwens niet dat de wet van karma een stoffig concept is, het is binnen het systeem van de Hindoes en ook van Boeddha een werkbaar model. Maar ik heb al aangegeven dat ik een vrije geest wil behouden. “Onderzoekt alle dingen en behoudt het goede” is een belangrijke uitspraak die ooit in de Bijbel is gedaan en alhoewel ik geen Bijbelvaste christen ben, is het een bruikbare uiting van wat ik zelf belangrijk vindt.

    Let wel: ik ben er geen voorstander van om een mengelmoesje te brouwen van geselecteerde items die uit verschillende spirituele werksystemen afkomstig zijn, teneinde daar vervolgens een nieuw papje van te maken. Het Boeddhistische systeem is bijvoorbeeld een verfijnd uitgedacht en op elkaar afgestemd geheel. Een weg die, mits men zich daartoe aangetrokken voelt, van begin tot einde gevolgd dient te worden. Dat geldt ook voor andere religieuze werksystemen, of dat nu van Gurdjieff, Patanjali of wie dan ook is.

    Ikzelf heb ook veel affiniteit met Benedictus de Spinoza, omdat hij één van de weinige vrije geesten was van de 17e eeuw met een “open mind”, die zelfs radicaal stelling nam tegen de banden van de kerk waarin de wetenschap gevangen zat. Hij vertoonde mijns inziens een zeer nuchter oog voor illusie en alhoewel hij geen spiritueel voorbeeld was, is hij op zijn manier op een verantwoorde manier ethisch ingesteld. Ook Boeddha zelf zei ooit: “Wees zelf het licht voor u zelve. Wees uw eigen grond en toevlucht. Houdt u aan de Waarheid binnen uw zelve als aan het enige Licht”. Duidelijke taal en gericht op onze vrijheid om een open geest te verkrijgen en te behouden.

  14. Het simpele feit alleen al dat we in deze wereld leven schept karma. We moeten eten, ademen, nemen ruimte in ten koste van anderen, etc. Het trachten vermijden van karma kan geen doel zijn. Ik denk daarbij ook aan de zegswijze uit Openbaringen: “Ik weet uw werken, dat gij noch koud zijt, noch heet; och, of gij koud waart, of heet!
    Zo dan, omdat gij lauw zijt en noch heet, noch koud, zal Ik u uit mijn mond spuwen”. Dat gaat daar m.i. een beetje over. Van de tegenslagen en de stormen moeten we leren. Als we deze vermijden, kunnen we min of meer comfortabel leven, maar leren we niet meer

    En, Francois, mooi gezegd vind ik het!

  15. Spawn, ik las je laatste stukje nu pas.
    Ik heb de laatste tijd ook veel gehaald uit een boekje over Meester Eckhart. Deze leefde 3 eeuwen eerder als Spinoza. Hij was ook een vrije geest.
    De uitspraak van de Boeddha die je aanhaalt, spreekt mij zeer aan.

  16. Klopt Lucas, van de stormen en tegenslagen moeten we leren. Dat is een zeer juiste uitspraak. Alleen zit de mens vaak zo in elkaar, dat hij die tegenslagen helemaal niet wil of er zelfs teneergeslagen door raakt. Dat klinkt negatief, maar hoe we het ook wenden of keren, vaak pas achteraf beseffen we dat stormen en tegenslagen ons daadwerkelijk gevormd hebben tot wie we zijn. We kunnen er dan meer van een afstand naar kijken, terwijl als we middenin de storm zitten, we meestal niet kunnen zien waar dit op uit zal draaien. Het vereist moed en geduld om in dat geval toch af te wachten wat het leven ons zal brengen.

    Enne, is dat boek van Meister Eckhart soms getiteld “Over God wil ik zwijgen”? Want dat boek heb ik al een tijdje op het oog voor een aanschaf, maar ben er helaas nog niet toe gekomen om het in huis te halen. Misschien toch maar snel eens de boekhandel binnenvallen. Of bedoel je een andere titel?

  17. Ik heb meerdere boeken van meester Eckhart, maar het boek dat ik onlangs las en waar ik toch weer e.e.a. uithaalde was: “Meester Eckeharts weg tot Kosmisch Bewustzijn” van K. O. Schmidt.
    Overigens wilde ik nog zeggen, dat, ook als je slecht karma wil vermijden, je ook nog altijd met het slechte karma van vele vorige levens te maken hebt.

  18. Bedankt voor de tip, Lucas. Ik heb in het afgelopen weekeinde het boek “Over God wil ik zwijgen” van Meister Eckhart uiteindelijk maar eens gekocht.

    Wie de karma-leer een slechte naam of zelfs een slechte adem geven, zijn onder andere de volgende “leraren”:

    “28 november 2000. Goeroe Sri Sri Ravi Shankar, vriend van Maleisische dictator Mahathir bin Mohamed, wil de wereld veranderen en organiseert een conferentie. Er komen 50 gasten waaronder Lubbers. Max van der Stoel krijgt een prijs maar stuurt een vertegenwoordiger. Shankar maakt veel reclame voor zichzelf. Sneuvelen in de oorlog is héél mooi, en je kunt beter maar niet luisteren naar de wetenschap, behalve als die zegt dat mensen die zonder vrees sterven een hoger energieniveau hebben dan bangeriken. Je moet lachen als een kind. Kanker en aids gaan over als je maar mediteert. ‘Pech’ en ‘geluk’ in het leven zijn een kwestie van karma. (Trouw 18, 24, 28 november, Utrechts Nieuwsblad 28 november.)

    28 januari 2001. De kersverse Boeddhistische Omroep Nederland laat Tibetaanse monnik Geshe Sonam Gyaltsen aan het woord. Afrikanen zijn arm wegens eerder opgebouwd slecht karma. Het Boeddhayána Centrum vindt het onzin karma in verband met straf te brengen of op een andere manier karma als simpele oorzaak van wat dan ook op te vatten. (Trouw 27 januari, 2 februari.)”

    Bron: http://www.skepsis.nl

    Karma moet een lering blijven in een bepaald leersysteem, geen verklaringsmodel voor alle wereldproblemen. Dit is trouwens een bekende valkuil voor leraren: hun onderwijssysteem voor discipelen vanuit microniveau simpelweg projecteren op samenlevingsproblemen, alsof datgene wat op het individu van toepassing is maar eventjes generaliserend als een matrix kan worden gelegd over de wereldproblematiek. Natuurlijk wordt de wereld gemaakt door alle mensen, maar niet alle mensen passen in het leersysteem van een specifieke leraar. Er zijn leerlingen die een heel andere aanpak nodig hebben en dus ook een heel andere leraar. Geen enkel werksysteem kan zomaar van toepassing zijn op miljoenen en miljoenen mensen. Aan inzicht zit blijkbaar een grens, een menselijke grens…

  19. Er is ook karma van een land, een volk, de wereld…
    Ik ben het niet eens met te zeggen, dat karma een werksysteem is. Het is slechts een wet, die oneindig ingewikkeld in elkaar zit. Te ingewikkeld om er one-liners mee te vormen.

  20. De karma-leer behoort tot de Hindoeïstische en Boeddhistische religies. Ik beschouw dat als werksystemen waarvan de karma-leer een onderdeel is. Ik vind dat de wet van karma ook binnen die werksystemen thuishoort, ook al gaan oorzaak en gevolg verder dan strikt wat in de wet van karma wordt beweerd. Of karma zelf een werksysteem is, dat vind ik wat ver gaan, ik heb het in ieder geval zo niet bedoeld. Wellicht heb ik mijn zienswijze niet duidelijk genoeg naar voren gebracht hierboven, dat spijt me dan oprecht.

    Karma op zich kan heel simpel zijn, maar ook zeer complex, ik denk dat je daar gelijk in hebt. One-liners zijn in dat kader veel te bepertk, klopt… Maar andere religies spreken niet of nooit over karma, alhoewel eigenlijk elke spirituele richting wel iets in zich heeft omtrent de werking van oorzaak en gevolg. Ik wil simpelweg de richtingen zo zuiver mogelijk houden: God hoort bij uitstek in het Christendom thuis, evenals in de andere religies uit het Midden-Oosten. Ook het Hindoeïsme kent goden. Boeddha spreekt nooit over een God of over goden, alhoewel het boeddhisme wel metafysica kent. Maar dat is volgens mij allemaal later toegevoegde waarde, Boeddha bracht de leer van de Vier Edele Waarheden en het achtvoudige pad om bevrijding bij de leerling teweeg te brengen. Er is in het Boeddhisme van Gautama de Boeddha geen God die verantwoordelijk is voor jou, je bent zelf verantwoordelijk voor je daden. Vandaar dat de leer van karma uitstekend een plaats kan hebben in het Boeddhisme.

    Ik vind de karma-leer interessant, ik zeg niet dat het waar is of niet waar. Het heeft zijn waarde, maar ik wil niet teveel aan concepten vasthaken, ik wil zelfs ongehecht zijn van werksystemen en hun concepten, omdat ik vrij van geest wil zijn. Ik pas niet in een hokje, dus ook niet in het hokje van karma, ook al weet ik dat het een bruikbaar concept is. Ik word vaak als eigenzinnig en eigenwijs bestempeld in de spirituele wereld. Omdat sommige mensen van mening zijn dat ik het beter wil weten dan al die autoriteiten op het gebied van religie. Maar dat wil ik helemaal niet, het enige wat ik wil is mijn ogen open houden en niet vasthaken aan één enkele richting, of dat nu het Boeddhisme of het Christendom is. Ik heb gemerkt dat het voor mij persoonlijk niet werkt, één richting volgen. Ik ben geen volgeling, nooit geweest. Alhoewel… Het spijt me als ik misschien wat stellig uit de hoek kom, maar ik kan helaas niet anders.

  21. Speciaal voor Spawn, die het niet in zich heeft zich aan denksystemen te hechten, waarvoor hij zich in mijn ogen bepaald niet hoeft te verontschuldigen.
    Immers iedere gedachte of, zoals hier veel gebeurt, fantasie is een kronkel om het leven draaglijk te maken of anderszinds te beheersen.
    Ook wordt er steeds gesproken over stilte als zou dat iets magisch zijn, terwijl het toch alleen het praten, het denken, stopzetten is?
    Op zoek naar hoe het echt is, kan het niet anders of je moet wantrouwend staan tegenover eenieder die je groter, onsterfelijker, beter beloofd dan je bent. Ook in het groot: die je voorspiegelt dat de wereld beter kan zijn dan het is. Als het denken iets doet, is het wel daaraan haken, en dat groeit en groeit en maakt alles steeds complexer.

    Dus voor Spawn, die dan misschien wél openstaat voor iemand die alleen op ontnuchterende wijze de zaken zo anders aan elkaar heeft geknoopt, dat je denken ervan knalt, hoe simpel het ook lijkt:
    hier een stukje van Siegfried Bok (een gewezen arts en chirurg die zijn leven besteedde aan onderzoek omdat hij maar niets van het leven begreep.
    In deze filmpjes probeert hij zichzelf uit te leggen en wat hij heeft gevonden, http://2012.jazeg.nl/ . Maar hij heeft verder ontzettend veel geschreven, en mij heeft het jaren gekost het plaatje bij elkaar te krijgen, en dan kan je eigenlijk nog maar pas beginnen met dingen gaan zien.
    Toevallig stuitte ik op een spreuk van Escher, die goed weergeeft hoe moeilijk het is: `het is niet de leegte die gevuld moet worden, maar de volte die geleegd moet worden`. Vul daarbij in `van het denken`.
    Waarmee ik trouwens weer on-topic ben, dat psychologie en spiritualiteit gebruikt wordt ter verdediging. Wat wij doen, het denken doet, is steeds de leegte vullen, en dus zitten we met een idiote hoeveelheid denkbeelden waardoor we door de bomen het bos niet meer ontwaren.
    Nu ja, dat heb ik dus van deze Bok geleerd en met dat kunstje van weten hoe het denken werkt in alle facetten kun je je leven toe)

    -citaat-:
    Wat is de ziel?

    Daar de ziel – ook wel carma, alma, erflast of lotsbestemming genoemd – voor een ieder van ons zo’n bijzondere plaats inneemt, wijdt ik daar graag een klein artikeltje aan.
    De ziel, carma, alma of lotsbestemming bepaalt onze levensloop van A tot Z, waardoor dát wat wij “vrije wil” noemen en waar we zo prat op gaan verbleekt tot niets!
    Ik zal op verschillende manieren proberen een glimp van dit carmisch verschijnsel dat zo menseigen is te belichten.
    Gaat men naar een aura-lezer, dan kan hij de ziel in kleuren zien en die kleuren geven een beeld van iemands karakter.
    Gaat men naar een paragnost, dan kan die ziener die kleurschakeringen -gelijk een TV beeld- ombuigen tot beelden, waardoor hij vorige levens kan zien en beschrijven.
    Gaat men naar een hypnotiseur, die zich getraind heeft op het laten zien van vorige levens, dan kunt u die vorige levens zelfs herbeleven en erover onder hypnose verhalen.
    Vreemd genoeg zijn het vooral de “zielepijnen” die zo naar boven komen. Dit betekent dat dit lijden in vorige levens sterk in ieders wezen verankerd is.

    Al dokterend aan mensen – het was een zoektocht naar ons lijden – kwam ik iets vreemds tegen, waardoor ik meer dan normale belangstelling kreeg voor dat wat ons beheerst : de ziel en/of het karakter.
    Zonder dieper op dit onderzoek zelf in te gaan, kan ik hierover het volgende zeggen.
    Het menselijk denken is zoals iedereen waarschijnlijk wel weet onze overlevingsdrift en kenmerkt zich door denkbeelden in goed en kwaad.
    Die denkbeelden zijn gekleurd door emotie en die emoties zijn electrische spanningen.
    Van die denkbeelden – ook wel geconditioneerde reflexen genoemd – is bekend dat deze overerfbaar zijn.
    Wat niet bekend was en wat ik al zoekend naar ons lijden te weten kwam, is dat deze emotionele spanningen een aantoonbare relatie bleken te hebben met organen. We spreken dan ook niet voor niets over hartelijke, zeikerige, gallige en milde personen.
    Met andere woorden : Heeft men veel gallige energie dan werkt de galblaas harder dan normaal enz. enz.
    Ten tweede werd mij duidelijk dat deze door emotie veroorzaakte onevenwichtige orgaanwerking, die zo karakter-eigen bleek te zijn, iedere volgende generatie ernstiger werd.
    Dat dit de ware oorzaak van ons lijden bleek te zijn doet hier niet ter zake.
    Dat dit leidde tot een steeds onrustiger worden van ons mensen (o.a. doedrang) is hooguit leuk om bij jezelf en anderen te zien.

    De volgende stap in mijn zoeken naar dit vreemde verschijnsel ziel, was een zoeken naar: of er een relatie bestond tussen die erflast en dat wat ons “bezeten” laat doen!
    Nu kan ik daar slechts van zeggen dat de zoon van Michael Shoemacher niet voor niets in een race-auto is gestapt en Bush gelijk zijn vader geilt op macht en olie. Het is hun zielelast.
    Dit geldt voor ons allemaal en zo ligt onze belangstelling verankerd in vorige levens, die de emoties hebben vastgehouden en ons leven kleurt.
    Tegenwoordig is de research-wereld bezeten van genen. Dat zou de bakermat van ziekte zijn.
    Dat is waar, maar wel de halve waarheid en dus de leugen.
    De ware oorzaak van onze genetische veranderingen is onze zielelast, carma of lotsbestemming.
    De ware oorzaak van onze genetische veranderingen zijn onze denkbeelden in goed en/of kwaad, die door hun electrische spanningen niet alleen onze aura kleuren, maar tijdens de celdeling onze genen veranderen.
    Men spreekt niet voor niets over gene-raties.

    Als ik nu een beschrijving moet geven van de mens is hij niet veel meer dan een boom met – misschien wel 100 of meer jaarringen, die met der tijd vervormden tot een grillige oneffen bast.
    De vorm van die bast die de onderliggende oneffenheden weergeeft heet ons ego en bepaalt daarmee ons willen.
    Vooreerst laat ik het hierbij, hoewel er natuurlijk veel meer interessants over te verhalen valt –
    -einde citaat-

    Tot zover dan dit tipje van de sluier. Misschien ten overvloede, omdat het vaak gewoon wordt weggegooid:
    hier blijkt dat lang voor de wetenschappelijke erfelijkheidsleer, bekend was dat er van erfelijkheid sprake is. En het werd karma, incarnatie, genoemd. van carne, `vlees`: onze belevingen zetten zich vast in het vlees, het dna, en worden overgedragen op de volgende generatie. Dat heeft geleid tot een menselijke interpretatie van onsterfelijkheid op individueel niveau.
    In de rest van de natuur zijn deze overdraagbare emotionele spanningen, uniek voor de mens in zijn goed/kwaad beleven, onbekend. Ik schreef eerder dat de natuur blind is, maar het is omgekeerd, wij zijn blind door dat beleven in emoties, en noemen de natuur blind omdat het niets van die emoties heeft.
    Dat die overgedragen spanningen ook in BEELDEN tot ons komen, alsof het onze eigen beelden zijn, heb ik al helemaal nergens anders gevonden.
    Er is zoveel over te zeggen dat ik maar stop, er is bijna geen beginnen aan om alle facetten hiervan te belichten.

  22. Een interessant stukje citeer- en schrijfwerk. Dat emoties in de organen een balans verstoren is al honderden, zo niet duizenden jaren bekend. “Wat heb je op je lever?” is één van de uitspraken die hierin een plaats heeft. Helaas heeft de hedendaagse psychologie en de medische wetenschap grotendeels korte metten gemaakt met de oude gal-, bloed-, lever-, en andere emoties die inderdaad spanningen zijn in het lichaam. De hele chakra-leer heeft hier ook mee te maken. Wanneer je moet huilen en deze emotie probeert te blokkeren, dan zal je dat in je keel voelen. “Een brok in de keel hebben”, wordt dat genoemd. Het is gewoon het blokkeren van energie die een uiting wil vinden. Als je genoeg weet te blokkeren, schep je als het ware een schaduw van onderdrukte emoties in jezelf. Dat beweerde psychoanalyticus Carl Gustav Jung al. We worden opgevoed in de samenleving, en deze cultuur bepaalt wat goede en slechte energie zou zijn. Woede wordt geëtiketteerd als negatief en destructief, dus is het “slecht”. Lachen wordt geëtiketteerd als positief, dus is het “goed”. Let wel: ik beweer niet dat we alle woede maar gewoon moeten toelaten en elkaar te lijf mogen gaan. Nee. De samenleving moet namelijk draaien, of we dat nu leuk vinden of niet. Maar het is niet het einde van wat mogelijk is. Vrijheid zit tussen je oren, of het kan er tussen zitten. We kunnen gewoon onze taken verrichten en ons “fatsoenlijk” gedragen terwijl we in onszelf vrij blijven. Dat betekent dat we niet meer zoveel waarde hechten aan ons denken.

    Emoties laten zich niet ontkennen, laat staan onderdrukken. Onderdrukte woede kan zich tegen jezelf richten. Ik denk dat hoe meer je je bewust je wordt van je negatieve kanten, des te meer je jezelf zult leren kennen, met al je fouten en gebreken. Maar mensen willen dat liever niet, de waarheid omtrent zichzelf wil niemand eigenlijk weten. Het is geen experimentje voor de lol; het werken met de schaduw is een zeer belangrijke aangelegenheid die ik althans zeer serieus neem. Ik weet dat het raar klinkt om zomaar met je schaduwkanten te gaan rommelen. Maar “rommelen” impliceert dat je het niet serieus durft te nemen. Ik praat dan natuurlijk uitsluitend voor mezelf en wil het dus ook niet bagatelliseren. We hebben eenmaal allerlei vooroordelen over het “kwaad”, het “slechte”, het “profane”, de woede. En die vooroordelen verhinderen ons helder te zien wat deze zogenaamde “negatieve” zaken eigenlijk te betekenen hebben. Als je het negatieve kunt integreren kan blijken dat dit negatieve je juist kan helpen, hoe raar dit ook moge klinken. Integratie betekent erkenning, en erkenning kan op zijn beurt transformatie inhouden. Een duivel kan bij nader inzien een wijze man blijken te zijn. Maar omdat we de wijsheid van het negatieve niet erkennen of wegdrukken, is de wijze in de loop der tijd veranderd in een afzichtelijk wezen. Het in de ogen kijken van je duivel toont je zijn ware aard en die ware aard kan dus heel iets anders zijn dan dat je ooit had durven dromen. Ik weet dat mijn visie paradoxaal klinkt en misschien zelfs gevaarlijk, maar ik erken liever het negatieve zoals het werkelijk is. Er voor op de vlucht gaan is de weg van de minste weerstand. En ik beken dat ik ooit ook de minste weerstand zocht, maar op den duur word je letterlijk met je neus op je eigen feiten gedrukt.

    Een voorbeeld van hoe de schaduw je de das kan omdoen is bijvoorbeeld de depressie of de teneergeslagenheid. Ik stipte dat hierboven al even aan. De depressie is inmiddels volksziekte nummer één geworden in psychisch opzicht. Wat is de keerzijde van de depressie? Onderdrukking van de woede. Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen die een genetische bepaling hebben en bijna niet van hun ziekelijke neerslachtigheid af kunnen komen. Dat is triest. Maar hoe meer je je woede de das probeert om te doen, des te depressiever kun je worden. Dus is het zaak die woede in het zicht te krijgen en te zien wat het is, wat het met je doet en belangrijker: hoe je jezelf er mee de das om doet. Kijk eens naar al die teneergeslagen mensen, ze lijken totaal geen energie meer te hebben. Hoe komt dat? Ze hebben hun woede ver weggestopt. En als die onderdrukking een hoogtepunt bereikt, is het zelfs mogelijk dat men de hand aan zichzelf slaat. De onderdrukte woede slaat uiteindelijk op zichzelf terug. Inzicht proberen te krijgen vergt tijd, zelfonderzoek en inzet. Ik wil mezelf trouwens niet op de borst kloppen dat ik het allemaal zo goed weet. Ik ben niets beter dan wie dan ook, ik probeer echter wel iets verder te kijken dan mijn neus lang is.

  23. Margje, weer ben ik het op veel punten met jou eens.
    En vooral de spreuk: “het is niet de leegte die gevuld moet worden, maar de volte die geleegd moet worden`, en dat het daarbij om het denken gaat. Maar waarom zou je dat doen? Wat bereik je daarmee?

  24. Mensen, waar het eigenlijk om ging in deze blog was het vraagstuk van Katinka dat het geloof in karma conditionering te weeg brengt of leidt tot geconditioneerde meningsvorming, en dat dat een onjuist gebruik van de kennis van de wet van karma is.

    Spawn, het gaat er nu juist om Karma niet bewust te zien als een systeem omdat je daarmee de mensen die onder karma te lijden hebben te kort doet door hun lijden te bagetaliseren, wat dan weer leidt tot een excuus om daar niets aan te doen.

    Ook is het niet waar dat men op de wereld geen raamwerk van meningen en normen en waarden zou kunnen leggen zonder daar persoonlijk aan te kunnen ontsnappen. Dat kan namelijk wel en geen mens kan daaraan ontsnappen en dat is ook wat er de hele tijd juist in de wereld gebeurd.

  25. @rafie: Ik wil geenszins van het karmaconcept een apart systeem “maken”, ik kijk wel uit. Ik wil de zaken echter graag scherp en zuiver houden. Karma is een Hindoeïstisch en Boeddhistisch woord, wat staat voor de wet van oorzaak en gevolg. En ik wil die term “karma” het liefst in deze religieuze systemen houden binnen discussies, omdat karma immers bij deze werksystemen hoort. Ik ben van mening dat karma vaak ten onrechte wordt gebruikt als een of andere universele wet, terwijl zoals gezegd andere spirituele stromingen helemaal niet over karma spreken, laat staan dat ze de wet van oorzaak en gevolg op een dergelijke wijze van belang achten. Ook het Christendom spreekt over het oogsten wat je zaait, dat zou je een soort karmaconcept kunnen noemen. Maar daar kleven mijns inziens ernstige bezwaren aan, omdat de cultuur van het Midden-Oosten heel andere ideeën heeft over religie dan het Verre Oosten. Jezus Christus spreekt over één leven, één kans, nu en hier moet je in het reine komen met jezelf. Hij gaf zelfs aan dat zijn wederkomst en het bijbehorende einde der tijden (eschatologie) na zijn dood nog in dit leven zou plaatsvinden, in het leven van zijn discipelen. Maar er gebeurde… niets. Jezus heeft het niet over reïncarnatie, waarom niet? Omdat zijn werksysteem geheel anders is dan dat van bijvoorbeeld de Hindoes en de Boeddhisten.

    Hoe kunnen we dat met elkaar rijmen? Volgens mij is het geheel afhankelijk tot wie spirituele leraren als Jezus en Boeddha spreken en van uit welke culturele achtergrond ze opereren. Dat geeft unieke en totaal verschillende benaderingswijzen. De wet van karma is puur Oosters. Helaas is er een dogma van gemaakt, een ethisch juk. Het hele kastenstelsel in India is gevormd onder invloed van de reïncarnatiegedachte en het karmaconcept. Men geloofde en gelooft dat als je niet ethisch verantwoord hebt geleefd, je onder invloed van de wet van karma in een volgend leven terug zou kunnen keren als dier of zelfs als mineraal. Als mens kun je via het kastenstelsel van brahmaan via de ladder als gevolg van een slecht leven naar beneden tuimelen naar de status van paria, de armste der armen. Op deze wijze kun je natuurlijk alles vergoelijken, en dat hebben de Hindoes ook gedaan. Het karmaconcept is verworden tot een dogma, en als een geloofsbelijdenis eenmaal veranderd wordt in een dogma (ongeacht welke religieuze stroming), dan wordt het een (spirituele) wet. Op deze wijze zijn alle universele wetten uitgevaardigd, net als de wet van karma. En dat een oorzaak een gevolg heeft, dat klinkt vrij logisch, maar via ons denken maken we deze wet van karma zo zwaar, en vergoelijken we er zoveel mee, dat dit dogma ons leven kan gaan beheersen, in plaats van dat het leerzaam kan zijn via een bepaald werksysteem, of dat nu van de Veda’s, Upanishaden of van Boeddha afkomstig is. De wet van karma is een bloedserieus item geworden, het boezemt mensen zelfs angst in. “Als ik niet goed leef in dit leven, zal ik ooit als een mindere levensvorm terugkeren”, of “ik zal tot in de eeuwigheid blijven reïncarneren als ik niet op de juiste wijze leef”. Het klinkt bijna dictatoriaal, en laat eigenlijk geen vrijheid toe. Van het oorspronkelijke karma-idee als lering is op een dergelijke wijze weinig meer over, lijkt me. Het is een stok geworden om mee te kunnen slaan, en we kunnen niet controleren of bewijzen dat karma doorwerkt tot zelfs na onze dood. We weten niet eens of reïncarnatie echt bestaat. We kunnen slechts theoretisch “aannemen” dat er zoiets zou kunnen bestaan. Ik ben echter van mening dat we zoveel mogelijk oorzaak en gevolg in het hier en nu dienen te bezien en er desgewenst naar handelen. De vermeende universaliteit van oorzaak en gevolg tot zelfs na onze dood is volgens mij pure metafysica waarover eigenlijk niets te zeggen valt. Metafysica mag interessant zijn, maar heeft de meeste illusies en zelfs pure waanideeën in de mensenwereld gebracht. Ik wil daar graag ernstig voor oppassen.

    Verder schrijf je, ik citeer: “Ook is het niet waar dat men op de wereld geen raamwerk van meningen en normen en waarden zou kunnen leggen zonder daar persoonlijk aan te kunnen ontsnappen. Dat kan namelijk wel en geen mens kan daaraan ontsnappen en dat is ook wat er de hele tijd juist in de wereld gebeurd.” Ik moet bekennen dat ik deze zinnen diverse malen serieus heb doorgelezen en heb getracht te begrijpen wat je nu precies bedoelt, maar dat lukt me helaas niet. Misschien kun je dat ietwat verduidelijken?

Reacties zijn gesloten.